Poniżej prezentujemy relację z webinaru z udziałem głównym Pana Jerzego Dryndosa, prezesa firmy Logotec Engineering – właściciela aplikacji Logotec App Studio.
Tematy poruszone na webinarze:
- No-Code, moda czy konieczność?
- Rodzaje rozwiązań NO-CODE
- Case Study – tworzenie aplikacji za pomocą technologii NO-CODE
- Opis programu Logotec App Studio
Transkrypt z wypowiedzi Pana Jerzego Dryndosa:
No-code – moda czy konieczność?
Jeżeli chodzi o no-code, to tak naprawdę wszyscy ostatnio zaczynamy o tym słyszeć. Według prognoz Gartnera za 4 lata ten sposób tworzenia apliakcji ma być odpowiedzialny za 60% wszystkich rozwiązań IT. W związku z tym pojawia się pytanie czy to jest jest moda, czy to jest konieczność? Otóż z jednej strony, no-code jest pewną rewolucją, ale z drugiej strony jest naturalną kontynuacją tego co było kiedyś. Kiedy kilkadziesiąt lat temy zaczynała się kompyteryzacja, programy były bardzo proste i programowanie odbywało się w języku maszynowym. Oczywiście ten sposób programowania był bardzo mało efektywny i w rezultacie tworzenie bardziej skomplikowanych rozwiązań trwało długo i było niewydajne. W związku z tym, oczywiście, naturalnym kolejnym etapem były języki programowania wyższego poziomu, które spowodowały, że tworzyliśmy te programy o wiele szybciej, łatwiej i w sposób bardziej naturalny.
Ale znowu doszliśmy do tej bariery, dlatego, że w dzisiejszych czasach aplikacje są tak skomplikowane i zaawansowane, ilość niezbędnych aplikacji rośnie lawinowo, a programistów nie przybywa. Powstaje tendencja do dalszego rozwoju. No-code jest kolejnym krokiem. Oczywiście trzeba sobie zdawać sprawę, że no-code to też jest rodzaj programowania, ale odbywa się on na absolutnie innym poziomie abstrakcji. Czyli nie bawimy się w kodowanie poszczególnych linijek, ale definiujemy nasz proces biznesowy. To wymaga też myślenia algorytmicznego i bardzo specyficznego, ale już na innym poziomie abstrakcji.
No-code… a może szansa?
Z drugiej strony, no-code jest pewną szansą. Dlaczego? Wszyscy mówią dziś o tym, że bez cyfryzacji firmy nie mają szans, że albo zaczną stosować rozwiązania IT, albo wypadają z rynku (poza niektórymi niszami). I to jest prawda, tylko pytanie jak to zrobić. Przecież nie o to chodzi, żeby wszyscy sobie kupili programy księgowe czy systemy CRM. To oczywiście też jest ważne, ale to nie daje nam żadnej przewagi konkurencyjnej, tylko powoduje, że zaczynamy gonić tych, którzy nas wyprzedzili.
Jeżeli chcemy mieć przewagę konkurencyjną to musimy mieć coś specyficznego dla nas. Coś, co jest lepsze niż mają inni, czyli oprogramowanie dedykowane. Niestety dzisiaj, jak się zamawia oprogramowanie dedykowane w software house’ie, to jego koszt to kilkaset tysięcy złotych. Jeżeli ktoś ma wydać 200 tys. złotych na potencjalnie 300 użytkowników, to ten koszt jest absolutnie nieusprawiedliwiony, bo to jest kilka tysięcy złotych na użytkownika. A jeśli potencjalnych użytkowników jest pięciu, to koszt wzrasta do kilkudziesięciu tysięcy na człowieka. To powoduje, że mało kogo dzisiaj stać na to, żeby sobie takie rozwiązanie zamówić. Jest to rzeczywiście luksus dla tych największych.
No-code powoduje, że koszty tego oprogramowania stają się bardzo małe i stają się opłacalne i dostępne nawet dla kilkuosobowych projektów (czyli dla firm, które będą chciały stworzyć oprogramowanie, z którego będzie korzystało tylko kilka osób). To powoduje, że ten rynek staje się masowy.
Firma dietetyczna – case study z Logotec App Studio
Spójrzmy na przykład. Niewielka firma dietetyczna, dwie osoby. Ręczna rezerwacja wizyt, osoby, które się zgłaszały na te wizyty lub nie, co powodowało wolne terminy w kalendarzu. Oprócz tego, mnóstwo innych problemów organizacyjnych. W odpowiedzi na nie, firma wprowadziła system automatycznych rezerwacji wizyt dostępny online wraz z systemem zaliczek, który weryfikuje wizyty. Dodatkowe udogodnienia to m.in. integracja z laboratorium badań krwi, automatyczne skierowanie wyników do dietetyka, stworzenie zaleceń dla pacjentów i ocena wyników. Pacjenci otrzymują również dostęp do aplikacji mobilnej.
W rezultacie firma zatrudniająca 1,5 osoby obsługuje rocznie 2500 pacjentów. Nie ma ani jednej osoby z obsługi administracyjnej. W porówaniu do sytuacji wcześniejszej, jest to czterokrotny wzrost, bez jakiegokolwiek zwiększania zatrudnienia.
Logotec engineering zajmuje się generatorami aplikacji od kilkudziesięciu lat. Już ponad 30 lat temu otrzymaliśmy nagrodę za generator aplikacji, a w 2003 roku dostaliśmy też nagrodę od Microsoft za najlepsze narzędzie do tworzenia aplikacji mobilnych (wtedy jeszcze na Pocket PC), przyznaną przez Bill’a Gates’a.
Rodzaje rozwiązań no-code
Rozwiązania no-code są różne. Dzisiaj najczęściej można spotkać rozwiązania no-code służące do tworzenia stron internetowych, ale nie na tym dziś się skupimy.
Jeżeli mówimy o takich prawdziwych rozwiązaniach, to one są również bardzo różne – od najprostszych po bardziej skomplikowane.
- Mamy takie gdzie po prostu mamy szereg wzorców, wybieramy sobie wzorzec naszego rozwiązania, dopasowujemy go i tyle. Na drugim biegunie są takie, gdzie się składa klocki, czyli krótko mówiąc mamy gotowe elementy, z których składamy swoje rozwiązanie. Jeszcze wyższy poziom to jest tworzenie aplikacji przez programowanie na bardzo wysokim poziomie ogólności. Logotec App Studio jest w tej ostatniej grupie.
- Aplikacje no-code mogą być przydatne z jednej strony do tworzenia niewielkich aplikacji czy prototypów, aż do dużych systemów. My się specjalizujemy w tej drugiej grupie.
- Mogą być takie, które się ograniczają, czy celują w aplikacje mobilne. Ale też mogą być rozwiązania, które działają na desktopach. To jest zupełnie inny stopień skomplikwania i to jest to co my (Logotec) oferujemy.
- Mogą być takie, które się ograniczają do 1-2 platform, np. Android i iOS, lub takie, które są crossplatformowe czyli działają na wszystkim.
Oczywiście, im bardziej skomplikwany system, tym trudniej zacząć. Wiadomo, że wtedy fukcjonalność jest większa, więc wymaga trochę większege czasu na nauczenie się tego.
Logotec App Studio
Logotec App Studio umożliwia tworzenie aplikacji na smartfony, tablety i desktopy. Tworzymy aplikacje na najbardziej popularne systemy operacyjne tj. Windows 10, macOS, Android i iOS. Ciekawe jest to, że rozwiązanie tworzy się raz, a działa na wszystkim (przy czym ma również możliwość ręcznej customizacji jeśli jest taka potrzeba).
Przy pomocy Logotec App Studio można tworzyć:
- Bardzo proste aplikacje;
- Systemy bardziej zaawansowane, typu systemy zarządzania dokumentami, systemy CRMowe;
- Systemy klasy ERP.
To nie jest system do tworzenia gier czy aplikacji z bogatą animacją. Tutaj chodzi o takie typowe aplikacje biznesowe. Nie jest to też system do tworzenia stron internetowych czy aplikacji przeglądarkowych.
Jak działa Logotec App Studio?
1. Zawsze zaczynamy od bazy danych. Są różne systemy no-code, również take, które nie wymagają danych, gdzie użytkownik wpisuje co chce, a system w tle tworzy dla niego bazę danych. Jednak, my doszliśmy do wniosku, że ten sposób tworzenia aplikacji powoduje chaos. Dlatego wymagamy najpierw bazy danych. Ktoś musi sobie przemyśleć co tak naprawdę chce zrobić i musi mieć to w miarę uporządkowane. Domyślnie wspieramy najbardziej typowe bazy danych, ale są też możliwe inne. Baza danych może się znajdować gdziekolwiek.
2. Kiedy dajemy Logotec App Studio dostęp do niej, aplikacja automatycznie analizuje strukturę bazy i na tej podstawie tworzy surowy prototyp rozwiązania. Ten prototyp widzimy potem na ekranie i go kompletnie zmieniamy. To wszystko co tam jest uzupełniamy, dopasowujemy, dopisujemy coś jeśli to konieczne, itd. Robimy to bez jakiegokolwiek kodowania. To jest po prostu user interface, który pozwala na wymianę wszystkich komponentów i zasad.
3. Następnie, kiedy jesteśmy zadowoleni ze wstępnego prototypu, publikujemy tę aplikację. Publikacja trwa krótki, często jest to kilkanaście sekund. I w tym momencie mamy możliwość przetestowania aplikacji, widzimy jak ona działa.
4. Powtarzamy ten proces tak długo, aż rozwiązanie, które sobie wymyśliliśmy zadziała w taki sposób, w jaki powinno.
5. Oczywiście dochodzą jeszcze kwestie ilości użytkowników, grup użytkowników, uprawnień, itd.
6. Następnie, możemy jeszcze zmodyfikować aplikację pod względem poszczególnych systemów operacyjnych czy urządzeń. System automatycznie dopasuje naszą aplikację do wielkości ekranu i do specyfiki systemu. Natomiast mogą się zdarzyć sytuacje, w której to automatyczne dopasowywanie nam nie wystarcza. Wtedy możemy ręcznie dokonać zmian.
7. Kiedy już jesteśmy zadowoleni z efektu, możemy wygenerować paczki instalacyjne na wskazany system operacyjny. To się odbywa w chmurze, czyli nie musimy mieć żadnego kompilatora. Po kilku-kilkudziesięciu minut (w zależności od systemu), system generuje gotowe paczki instalacyjne tj. Program wygenerowany w C Sharp’ie. Po stronie serwera jest również generowana część serwerowa. Taką paczkę możemy sobie wrzucić do sklepu z aplikacjami.
Co daje korzystanie z Logotec App Studio?
Przede wszystkim, przy tradycyjnym podejściu, nad trochę większą aplikacją siedzi zespół profesjonalistów, którzy robią to przed długi okres czasu. W przypadku Logotec App Studio jest to jedna osoba.
Jeżeli chodzi o kompetencje, to trzeba mieć duże doświadczenie programistyczne i zespół, który obsługuje wszystkie te platformy. W rozwiązaniu no-code, nie jest wymagana żadna umiejętność programowania.
Standardowo czas realizowania prototypu to najczęściej 2-3 miesiące, tutaj to jest kilka dni w przypadku zaawansowanego prototypu.
Koszt prototypu to najczęście około 200 osobodni, bo to jest kilka miesięcy pracy 2-3 osób. Z Logotec App studio jest to 2-5 dni (zaawansowany prototyp).
Czas tworzenia gotowego rozwiązania na wszystkie platformy to kilka dnia z pomocą no-codę, zamiast kilku miesięcy w tradycyjnym systemie.
Koszty obu opcji są nieporównywalne.
Ryzyko inwestycyjne w przypadku tradycyjnego podejścia jest olbrzymie, bo musimy zdecydować się na wydanie dużych pieniędzy i zmarnować kilka miesięcy po to, żeby się przekonać czy to, co wymyśliliśmy ma sens. W przypadku aplikacji no-code, prototyp generujemy praktycznie ad hoc, on jest dostępny w ciągu godzin czy dni. A jeżeli to nam się sprawdza, w ciągu bardzo krótkiego czasu uzyskujemy gotowe rozwiązanie. Czyi ryzyko jest żadne tak naprawdę.
Jak zacząć pracę z Logotec App Studio?
Ta aplikacja jest dostępna przez miesiąc w bezpłatnym trial’u, ale odradzamy ten sposób. Radzimy najpierw zapoznać się z zakresem działania tej aplikacji na naszej stronie. Następnie, warto się zastanowić jakiego typu aplikację chcielibyśmy stworzyć. Czasami są to aplikacje, których się w ten sposób nie da stworzyć, np. ktoś potrzebuje rozwiązania ze skomplikowaną animacją. W następnym kroku, polecamy zwrócić się do nas z prośbą o bezpłatną prezentację online. Wtedy można dokładnie obejrzeć jak ona działa i co można z nią osiągnąć. Dzięki temu uzyskuje się potwierdzenie, że ta aplikacja, która nas interesuje, odpowiada możliwościom Logotec App Studio.
Radzimy również zgłosić się na szkolenie. Nie chodzi nam o to, aby na tym zarabiać. Po prostu ilość funkcji jest tak duża, że bez zapoznania się z nimi, łatwo pójść nieoptymalną drogą. Po szkoleniu, natychmiast uzyskuje się klarowną ścieżkę i wiedzę na temat tego na czym się skoncentrować w pierwszej kolejności, a co można dorzucić potem.
W końcu, radzimy nie rzucać się na głęboką wodę, żeby pierwsza aplikacja to nie był system ERP. To na pewno się nie uda. Trzeba zacząć od prostych aplikacji i stopniowo nabrać doświadczenia. Jeżeli zaś chcemy zrobić tylko jedną aplikację, to zdecydowanie odradzamy korzystanie z Logotec App Studio, ponieważ nauczenie się tej platformy będzie trwało zbyt długo. Jeżeli chcemy zrobić jedną aplikację, ale przewidujemy, że w przyszłości będą kolejne, to jak nabardziej warto to zrobić.